Radioen

On air

Mëttesrascht  |  Quasi Qui - Epoch

play_arrow Live
arrow_back_ios

E puer Wierder iwwer Wierder

Uhu

headphones

4 min

Lauschteren play_arrow

D'Caroline Döhmer schwätzt dës Kéier iwwer grouss Vullen, Pech, de Grand-Duc a Lautmolerei, a wéi dat alles zesummenhänkt.


S: D'Caroline Döhmer ass Proff fir lëtzebuergesch Grammaire an Orthografie op der Uni Lëtzebuerg an erzielt eis – wéi den Numm vun der Emissioun et scho verréit – "e puer Wierder iwwer Wierder". An haut dréit sech alles ëm den Uhu. Gutte Mëtteg Caroline!
C: Moien alleguer, moie Simon!
S: Haut si mer an der Déierewelt?
C: Sou ass et, mir schwätzen haut iwwer den Uhu an den Uhu bréngt eis haut bei de Pech, d'Hindenburg, eng Schreifmaschinn an de Grand-Duc!
S: Déi hunn all eppes mam Uhu ze dinn?
C: Tatsächlech ass dat alles am Kontext vum Uhu. Sou, mir sinn an engem auditive Medium, dofir: Kanns de eis d'Geräisch eng Kéier virmaachen vun engem Uhu?
S: ___
C: A genee sou ass den Uhu op säin Numm komm! Et ass eng Onomatopoesie.
S: Onno-wat?
C: Onomatopoesie ass Lautmolerei, d'Bezeechnung fir d'Déier ass genee sou wéi säi Geräisch, also eng Aart Hu-Hu. Dann hunn ech och nach fonnt, dass et viru 400 Joer d'Form Schuhu gouf.
S: Schuhu?
C: Jo, an och Buhu an Huhu. Woubäi mer den Huhu perséinlech am beschte gefält, well e fir mech genee wéi de Laut kléngt! An u wat denks de nach, wann s de Uhu héiers?
S: Mmm, un de Pech?
C: Genee, den Uhu ass dee flëssege Pech an der gieler Fläsch, deen 1932 vun engem Apdikter erfonnt gouf. Och dozou eng cool Story: Déi Zort flëssege Pech ass schonn op der Hindenburg benotzt ginn, fir d'Konstruktioun mat Pech ze verbannen!
S: Dat ass awer net gutt ausgaang!
C: Also ech géif lo och kengem recommandéieren, säin Zeppelin mat Uhu ze fixéieren, mee de Grond vum Ënnergang war net de Pech, mengen ech. Och wann et um Enn iergendwéi Pech war fir d'Geschicht vum Zeppelin.
S: A firwat heescht de Pech Uhu?
C: Anscheinend war et einfach deemools en vogue, fir Schreif- a Bürosaachen no grousse Vullen ze benennen, denk emol un d'Pelikan-Füllfieder oder d'Adler-Schreifmaschinn. Sou steet et emol um Internetsite vun Uhu. Se hunn awer eng krass Mark do etabléiert, well mir soe jo och einfach "Uhu", wa mer e flëssege Pech mengen, och wann dee vläit vun Thesa oder enger anerer Mark ass.
Well et sou witzeg ass, wëll ech der och nach hiren däitschen an hiren englesche Slogan nennen. Deen een ass: Im Falle eines Falles klebt UHU wirklich alles. An am Engleschen: Don't say glue, say UHU!
S: Juhu.
C: Huhu. A weess de, wéi en Uhu, also d'Déier, op Franséisch heescht?
S: Keng Anung.
C: Hibou Grand-Duc oder Grand-Duc d'Europe.
S: A wat huet dat mam Grand-Duc ze dinn?
C: Et ass just seng Gréisst par rapport zu aneren Eilen, déi anscheinend de Grond vun der Benennung ass.
S: Dat heescht de Jang an den Heng hunn awer näischt mam Uhu ze dinn?
C: Nee, mee Jang an Heng sinn zwee spannend Nimm, iwwer déi ech an der nächster Episod e puer Wierder verléiere wäert!
S: Da si mer gespaant a freeën eis op déi nächst Kéier mat WiWi – e puer Wierder iwwer Wierder.
C: An d'Schlusswuert ass: Äddi! 

mic_none

Presentéiert vum

Episoden

net

Dës Kéier geet et ëm d'Negatioun an ëm e Phenomeen, dat Skopus heescht.
headphones

5 min

play_arrow

Shampooing

Dir gitt ënner anerem gewuer, wat den No-Poo-Trend ass.
headphones

5 min

play_arrow

Schantjen

An dëser Episod geet et ëm de Schantjen an d’Chrëschtkëndchen, a firwat dat eent souzesoen eng falsch Verklengerungsform ass.
headphones

4 min

play_arrow

Joffer

An dëser Episod geet et ëm Jofferen, Jongfraen a Weltbiller aus de 50er-Joren
headphones

5 min

play_arrow

Landkaart

Et geet ëm Päiperleken, Betounungen a Flilleken.
headphones

4 min

play_arrow

Goût

Et geet ëm Inselen, Reformen a franséisch Hittercher
headphones

4 min

play_arrow

Zäitchen

An dëser Episod geet et ëm Wierder, déi just esou maachen, wéi wa se kleng a léif wieren.
headphones

4 min

play_arrow

Luxemburgistik

Wat steet eigentlech hanner de Wierder mat -istik, a wéi si si an der Luxemburgistik gelant?
headphones

4 min

play_arrow

Uhrzeigersënn

Haut dréit sech alles ëm den Uhrzeigersënn a Wierder, déi mer aus anere Sproochen iwwerhuelen
headphones

4 min

play_arrow

Witzbold

Haut geet et ëm d'Fro, wien eigentlech de '-bold' am 'Witzbold' ass
headphones

5 min

play_arrow

Witz

Dir kennt bestëmmt deen een oder anere Witz, meewësst Der och, wouhier d'Wuer 'Witz' kënnt?
headphones

5 min

play_arrow

Dosen

Wouhier kënnt dat Wuert? Et geet op eng Rees duerch verschidden europäesch Sproochen.
headphones

4 min

play_arrow

Minnech

Wësst Dir, wat e Minnech ass? Dir gëtt et hei gewuer.
headphones

4 min

play_arrow

léif

Et geet ëm d'Schreifweis an och ëm Urieden an der E-Mail.
headphones

5 min

play_arrow

Laser

Et geet ëm Ofkierzungen, déi awer ausgesi wéi normal Wierder.
headphones

5 min

play_arrow

Äddi

Dës Kéier kucke mir op Abschidsformelen, déi bal alleguer eppes mat Gott ze dinn hunn. Donieft gëtt et och nach e Schreiftipp.
headphones

4 min

play_arrow

Jean/Jang

Et geet ëm franséisch Wierder, déi eppes verléieren, a lëtzebuergesch Virnimm, déi eppes bäikréien.
headphones

5 min

play_arrow

Uhu

Et geet ëm grouss Vullen, Pech, de Grand-Duc a Lautmolerei.
headphones

4 min

play_arrow

hott an har

Saache leien hott an har, Leit fueren hott an har. Mee wat heescht eigentlech 'hott' a wat heescht 'har' a wat huet dat mat engem Plou ze dinn?
headphones

4 min

play_arrow

gäil

Et geet hei ëm d'Wuert “gäil” a seng Bedeitungen, well d'Nuance vu gäil ännert, ob een elo vun engem gäilen Typ oder engem gäilen Dessert schwätzt. Donieft geet et och ëm e gäile Buedem am Duden.
headphones

10 min

play_arrow